خط تولید اسانس غذایی و گیاهی
خط تولید اسانس برای تهیه عصاره گیاهی و غذایی مورد استفاده قرار میگیرد، اسانس محلول یا عصاره الکلی حاوی روغن فرار است که مجموعه ای از اجزای ترپنی (روغن های اسانسی به طور عمده از لیپیدهای ساده ای تشکیل شدند که ترپن نامیده می شوند و جزء هیدروکربن ها هستند). اسانس از کلمه فرانسوی Essence است و در زبان فارسی کاربرد دارد، به معنای جوهر، عنصر وجودی و ماهیت می باشد.
مواد معطر گیاهی و اسانس ها توسط روش های مختلفی تولید می شوند. این روش ها شامل : استخراج با فشار سرد، تقطیر، استخراج بوسیله حلال، تقطیر در شرایط خلا و … می باشند. عنوان اسانس تنها برای روغن های تقطیر شده یا استخراج شده کاربرد دارد. اصلی ترین و مهمترین روش تولید اسانس ها تقطیراست. روش کار کلی تقطیر یکی است، فقط بسته به نوع گیاه و شرایط مواد، به روش های متفاوتی صورت می گیرد.
خط تولید اسانس
ضرورت اجرای طرح
با پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن اطلاعات، آگاهی و رفاه مردم ، حیطه مواد غذایی و داروهای طبیعی یکی از پررونق ترین حوزه های اقتصادی این عصر می باشد. برای اثبات این ادعا کافی است نگاهی به آمارهای رسمی (سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل، فائو) در این زمینه بیندازیم . حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050 به سرعت رو به رشد بوده و به 5 هزار میلیارد دلار خواهد رسید.
ایران با بیش از 7000 گونه گیاهان دارویی که به دلیل وجود11 اقلیم از 13 اقلیم جهانی در کشورمان می باشد. یکی از ذخایر گیاهان دارویی است.این مزیت یک منبع درآمد مطمئن و پایدار می باشد، اما متاسفانه از این استعداد فوق العاده تا این زمان به درستی استفاده نشده است. یکی از علت های این امر عدم رشد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بویژه صنایع اسانس گیری در کشور می باشد. اگر چنانچه قصد رقابت با بازارهای جهانی را داشته باشیم باید به سمت فن آوری های به روز و جدید برویم .
کاربردهای محصول نهایی خط تولید اسانس غذایی و گیاهی
از مهمترین کاربرد های اسانس ها در صنایع امروزی موارد زیر می باشد:
در صنایع تولید مواد بهداشتی و آرایش
در صنایع شیمیایی همانند حشره کش ها
تهیه عطر و اسپری و خوشبو کننده خمیر دندان
بعنوان معطر کننده و طعم دار کننده داروها و مواد غذایی
در تهیه انواع داروهای پزشکی و علم آروماتراپی (عطر درمانی)
اساسی ترین کاربرد اسانس ها اثرات درمان کنندگی می باشد
به عنوان طعم دهنده، نگهدارنده، عطر دهنده طبیعی در صنایع غذایی
تجهیزات مورد نیاز برای تولید اسانس غذایی و گیاهی
سکوی عملیاتی
دو واحد مخزن استخراج تقطیر روغن های اساسی
دستگاه پرکن خودکار(تغذیه) شامل بخش های (پرکردن – سرپوش گذاشتن- برچسب زدن و جمع آوری )
بطور کلی برای یک واحد تولید اسانس باید امکانات (انبار مواد اولیه، خشک کن ، دستگاه اسانس گیری و تجهیزات پس از اسانس گیری وجود داشته باشد. دستگاه اسانس گیری نیز باید به منبع تولید حرارت، دیگ آب جوش، پمپ خلا، جداکننده و شیر تخلیه مجهز باشد.)
خط تولید اسانس
مواد اولیه در خط تولید اسانس غذایی و گیاهی
اسانس از قسمت ها ی مختلف گیاهان تهیه می شود. وجود اسانس در گیاهان به تیره های مختلف آنها بستگی دارد. مثلا در گیاهان تیره نعناع اسانس در تارهای ترشح کننده یا در گل محمدی در گلبرگ آن قرار دارد.
قسمت گل گیاهان : یاسمن، بابونه، گل محمدی، نارولی، گل گاوزبان و اسطوخدوس
بخش برگ گیاهان: درخت چای، نعناع، ریحان، توت فرنگی
قسمت چوبی گیاه : چوب صندل، چوب سدر، چوب آگار
دانه گیاهان: انواع بادام ها، بذر هویج، رازیانه، هل
ریشه ها: سیر، زنجبیل، جینسینگ، شیرین بیان
میوه مرکبات: لیموترش، نارنگی ، گریپ فروت
پوست درخت: دارچین
یادآوری این نکته ضروری است که روش های استخراج اسانس های گیاهی براساس نوع گیاه، نوع اسانس و کیفیت اسانس متفاوت است. بهترین روش برای اسانس گیری گیاهان دارویی از نظر فنی، روش آب جوش و خلاء می باشد. مزیت این روش حفظ کیفیت اسانس استحصالی است.
نکات متمایز کننده کیفیت خط تولید اسانس غذایی و گیاهی
خط تولید مجهز به سیستم کنترلی دیجیتالی است.
بخش ماشین روغن دارای سه بخش است – دستگاه جدا کننده آب و روغن – تجهیزات کنترلی – بخش جدا کننده مایع.
ظرفیت دستگاه های خط تولید اسانس غذایی و گیاهی (25 بطری در دقیق)، می تواند براساس درخواست مشتری طراحی و ساخته شود.
خط تولید اسانس غذایی و گیاهی، برای تولید اسانس های دارویی، بهداشتی، بیوفیزیک، اسانس های غذایی، انواع مواد شیمیایی و جمع آوری ویتامین های محلول مناسب می باشد.
دستگاه پرکن خط تولید اسانس حاوی سیستم کنترلی پیشرفته PLC می باشد. این بخش نیز از جنس فولاد ضد زنگ طراحی شده و براحتی قابل تمیزکاری و شستشوی آسان است. همچنین دارای دو سر پرکن می باشد.
تمامی دستگاه ها و تجهیزات نصب شده در خط تولید اسانس غذایی و گیاهی از فولاد ضد زنگ ساخته شده است و مجهز به سیستم خنک کننده ویژه ای می باشد. وجود این سیستم تاثیر مثبت در استخراج اسانس ها دارد.